Dementie op jonge leeftijd

In Nederland hebben ongeveer 14.000 tot 17.000 mensen onder de 65 jaar dementie. Dit noemen we dementie op jonge leeftijd. Het begint vaak tussen de 40 en 65 jaar. Het herkennen van de signalen kan lastig zijn, omdat de klachten anders kunnen zijn dan bij oudere mensen.

Gemiddeld duurt het ruim vier jaar voordat de juiste diagnose wordt gesteld. Hoe eerder helderheid ontstaat over de oorzaak van veranderingen in gedrag, hoe sneller passende hulp gezocht kan worden.

De eerste symptomen

Op jonge leeftijd uit dementie zich vooral in veranderingen in het gedrag en niet gelijk in geheugenproblemen. Het is moeilijk om de signalen te herkennen en de diagnose te stellen. Dat leidt tot veel onzekerheid en onbegrip bij de mensen zelf en hun naasten.

Signalen van dementie op jonge leeftijd

De eerste signalen van dementie bij jonge mensen worden vaak niet meteen herkend. Mantelzorgers,  andere naasten of collega’s merken vaak als eerste dat er iets aan de hand is. Dit zijn enkele veelvoorkomende signalen:

Op het werk:

• Werkzaamheden gaan moeizamer of lukken helemaal niet meer.
• Plannen en organiseren wordt lastig.

In het huishouden:

• Gewone taken, zoals boodschappen doen of koken, worden moeilijker.
• Er ontstaan problemen met overzicht houden.

Gedrag en taal:

• Iemand gedraagt zich anders dan normaal. Bijvoorbeeld: veel drukker, stiller, of sneller geïrriteerd.
• Praten gaat anders. Je merkt dat iemand moeite heeft met woorden vinden of eenvoudiger taal gebruikt.

Vaak worden deze symptomen gezien als klachten die te wijten zijn aan overspannenheid, depressie of relatieproblemen. Naasten voelen zich vaak niet gehoord of erkend in hun zorgen.

Andere Signalen

Herkenning van enkele van onderstaande signalen is mogelijk een indicatie voor dementie.

1. Moeite met het opnemen en verwerken van nieuwe informatie.
2. De stemming wisselt erg.
3. Snel verlies van het overzicht in drukke situaties.
4. Onaangepast (ontremd)gedrag of toont ineens een opmerkelijk gebrek aan initiatief.
5. Mensen in de omgeving krijgen steeds vaker het gevoel dat er iets niet klopt (‘niet pluis’ gevoelens).
6. Gebruik van eenvoudigere taal dan voorheen en kan woorden moeilijk vinden.
7. Meer moeite met het gebruik van apparaten.
8. Het vertrouwde karakter is vaak niet meer terug te zien;
9. Neemt een andere rol op zich op het werk en in het gezin en stelt zich bijvoorbeeld afhankelijker en minder zeker op;
10. Behandeling van klachten heeft geen effect.

Doorverwijzing voor verder diagnostisch onderzoek is bij deze signalen wenselijk. In deze fase kan een casemanager dementie al wel ingeschakeld worden om bij het diagnostisch traject te begeleiden.